What's new
Vietnam - Điện Biên Phủ Kinh Tế

This is a sample guest message. Register a free account today to become a member! Once signed in, you'll be able to participate on this site by adding your own topics and posts, as well as connect with other members through your own private inbox!

China Standards 2035

thinktank.vn

Administrator
China Standards 2035
Tham vọng định hình công nghệ tương lai của Trung Quốc

106156285-1569866949579preview-1-15879797161521955466597-crop-1587979836466141328309.jpg

Mang tên "Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035", Trung Quốc đang chuẩn bị tung ra một kế hoạch mới với mục đích tạo ảnh hưởng đến thế hệ công nghệ tiếp theo, từ viễn thông tới trí tuệ nhân tạo

Bắc Kinh đang chuẩn bị phát hành một kế hoạch chi tiết và đầy tham vọng cho giai đoạn 15 năm tới, trong đó thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho thế hệ công nghệ tiếp theo. Động thái này có ý nghĩa to lớn cho vị thế mà Bắc Kinh muốn nắm giữ trên vũ đài công nghệ toàn cầu, từ trí tuệ nhân tạo đến viễn thông và các luồng dữ liệu

"China Standards 2035" dự kiến sẽ được ra mắt trong năm 2020 sau 2 năm lập kế hoạch. Các chuyên gia cho biết nó được coi là bước tiếp theo sau kế hoạch sản xuất toàn cầu "Made In China 2025″ mà Trung Quốc đưa ra vài năm trước. Tuy nhiên, lần này, Trung Quốc tập trung lớn vào những công nghệ được coi định hình tương lai trong thập kỷ tới

Quốc gia nào nắm giữ được những công nghệ của tương lai sẽ được nhận lại một vị thế to lớn. Điều này tương đồng với những tham vọng của Trung Quốc trong việc cải thiện vị thế toàn cầu. Bắc Kinh đang là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới và đang có dấu ấn to lớn trong lĩnh vực công nghệ khi dành nhiều sự chú tâm cho lĩnh vực này

Tiêu chuẩn là gì ?

Các ngành công nghệ và công nghiệp trên thế giới đề có các tiêu chuẩn để xác định cách chúng hoạt động cũng như khả năng tương tác trên quy mô thế giới. Tương tác đề cập tới khả năng hai hoặc nhiều hệ thống công nghệ làm việc cùng nhau

Ngành công nghiệp viễn thông là một ví dụ tốt. Mạng lưới mới như 5G vẫn chưa được bật. Chúng mất nhiều năm để được lập kế hoạch và phát triển. Các tiêu chuẩn kỹ thuật được tạo ra thông qua sự hợp tác giữa các đội ngũ phát triển và quản lý, bao gồm các chuyên gia và doanh nghiệp

Những thông số kỹ thuật được thông qua và tích hợp vào những gì được gọi là tiêu chuẩn. Điều đó đảm bảo rằng các tiêu chuẩn có thể đồng nhất, cải thiện hiệu quả của việc triển khai mạng lưới và đảm bảo chúng hoạt động dù bạn ở bất cứ nơi đâu trên thế giới. Các tiêu chuẩn kỹ thuật không phải thứ gì đó trìu tượng mà là cách cụ thể để định hình sân chơi và cảnh quan cho tương lai của các công nghệ này

Các tiêu chuẩn đứng sau nhiều công nghệ chúng ta sử dụng hàng ngày, chẳng hạn như những chiếc điện thoại thông minh. Các công ty công nghệ lớn của Mỹ và châu Âu, chẳng hạn như Qualcomm và Ericsson là một phần của việc thiết lập các tiêu chuẩn trong các ngành công nghiệp khác nhau. Vài năm qua, Trung Quốc đóng vai trò ngày càng tích cực trong việc thiết lập các tiêu chuẩn

Chúng ta biết gì về kế hoạch của Trung Quốc ?

Trong tháng 3, Bắc Kinh phát hành một tài liệu mang tên "Những điểm chính trong Công tác Tiêu chuẩn hóa Quốc gia năm 2020". Nathan Picarsic, người đồng sáng lập Bruyere and Horizon Advisory, cho biết: "Điều này cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về những gì có thể tìm thấy trong bản thiết kế cuối cùng của cái gọi là Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035, đặc biệt là khi xem xét kỹ các kế hoạch của Bắc Kinh

Một số điểm trong kế hoạch từ tháng 3 bao gồm nỗ lực cải thiện các tiêu chuẩn trong nước trên các ngành công nghiệp khác nhau, từ nông nghiệp cho đến sản xuất. Nhưng một phần của tài liệu nhấn mạnh cần thiết lập một "hệ thống tiêu chuẩn trong lĩnh vực công nghệ thông tin và công nghệ sinh học thế hệ mới"

Trong phần này, Trung Quốc tập trung vào phát triển các tiêu chuẩn cho cái gọi là Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây, dữ liệu lớn, 5G và trí tuệ nhân tạo (AI). Tất cả đều là những công nghệ quan trọng của tương lai, có thể làm nền tảng cho cơ sở hạ tầng chiến lược trên toàn cầu trong những năm sắp tới

Tài liệu này cũng nêu rõ sự cần thiết vào việc tham gia xây dựng các tiêu chuẩn quốc tế và Trung Quốc nên đưa ra nhiều đề xuất hơn cho các tiêu chuẩn toàn cầu

Một chuyên gia nói rằng động thái này là một mũi tên trúng 2 đích. Thứ nhất là để tăng cường tiêu chuẩn trong nước của Trung Quốc nhằm thúc đẩy kinh tế và thứu 2 là tăng ảnh hưởng toàn cầu của Bắc Kinh

"Trong nước, Trung Quốc đang cố nâng cao tiêu chuẩn của mình. Một trong những điểm yếu lớn nhất trong nền kinh tế chính là khi mọi việc diễn ra mà không có tiêu chuẩn nào. Nhu cầu ở những thành phố khác nhau hay thậm chí là nhu cầu ở một địa phương cũng rất khác theo từng thời điểm

Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035) là sự kết hợp giữa các vấn đề trong nước và nhu cầu nâng cao hiệu quả kinh tế cũng như mong muốn thiết lập các tiêu chuẩn theo nghĩa đen. Ngoài ra, Trung Quốc cũng muốn đánh bóng hình ảnh của mình trên quy mô toàn cầu. Khi Bắc Kinh bắt đầu nghiên cứu về Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035, một quan chức nước này cho biết đây là cơ hội để Bắc Kinh vượt lên so với phần còn lại của thế giới

Thúc đẩy tiêu chuẩn Trung Quốc

China Standards 2035 cho Trung Quốc một động lực mới trong bối cảnh vài năm qua, ảnh hưởng của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới đã tăng lên. Cho đến nay, 5G là một ví dụ nổi bật. Với 5G, chúng ta không chỉ thấy các công ty năng nổ nhất thiết lập tiêu chuẩn tại quê nhà mà còn tích cực định hình thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu

Công ty Huawei của Trung Quốc là một trong những tên tuổi hàng đầu về thiết bị mạng 5G và cũng là nhân tố chính trong việc thiết lập các tiêu chuẩn. Huawei có số bằng sáng chế nhiều nhất liên quan đến 5G và đi trước các đối thủ châu Âu như Nokia và Ericsson

Tiêu chuẩn là cách cụ thể để định hình sân chơi và viễn cảnh của các công nghệ trong tương lai. Quyết định liên quan đến các tiêu chuẩn có thể có hậu quả thương mại đồng thời mang lại các lợi thế lớn cho doanh nghiệp hoặc sự bất lợi

Tiêu chuẩn quốc gia được Trung Quốc thúc đẩy mạnh mẽ. Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới đang tìm cách trở thành lãnh đạo mới trong các ngành công nghệ tương lai, giống như cách mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra hồi năm ngoái nhằm nắm bắt những cơ hội mà công nghệ mới tạo ra. Huawei và Tencent là thành viên trong ủy ban đó

Những vấn đề khác

Năm 2013, Trung Quốc công bố cái gọi là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), một dự án thúc đẩy cơ sở hạ tầng khổng lồ nhằm tìm cách liên kết hơn 60 quốc gia, từ châu Á đến châu Phi và châu Âu trong một mạng lưới đường sắt và cảng biển phức tạp. Năm ngoái, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mở rộng phạm vi của BRI bao gồm cả công nghệ. BRI cũng là cách Trung Quốc truyền bá các tiêu chuẩn và ảnh hưởng của mình

Xác định càng nhiều tiêu chuẩn về kỹ thuật và công nghệ, Trung Quốc sẽ càng có lợi thế trong lĩnh vực dữ liệu với những chính sách truy cập và dữ liệu khác nhau. Ảnh hưởng càng lớn đến sự phát triển của công nghệ toàn cầu, ngày càng có nhiều câu hỏi về quyền truy cập của Bắc Kinh vào những dữ liệu đó

Lo ngại sự can thiệp của Trung Quốc vào dữ liệu khiến Mỹ và các quốc gia khác tỏ ra quan ngại về công nghệ 5G mà Huawei phát triển. Họ thấy rằng nếu cho phép Huawei xây dựng hạ tầng 5G, dữ liệu của họ có thể bị Trung Quốc truy cập

Tuy nhiên, vấn đề tiêu chuẩn có vẻ chưa được các nước quan tâm nhiều vào thời điểm hiện tại khi họ đang phải đương đầu với đại dịch Covid-19, bắt nguồn từ Trung Quốc. Ngược lại, Trung Quốc đang dành nhiều sự quan tâm của mình cho lĩnh vực này, nhất là khi dịch bệnh ở quốc gia này đã được kiểm soát sau vài tháng bùng phát

Thách thức cho tham vọng China Standards 2035

Trung Quốc có thể có tham vọng lớn nhưng đánh bật sự thống trị của Mỹ và châu Âu trong lĩnh vực này không phải nhiệm vụ dễ dàng. Dù Trung Quốc tham gia ngày càng nhiều vào việc lập tiêu chuẩn cùng với những rào cản của chính phủ nhưng Trung Quốc phải nhận lại những tác động không đáng có hoặc mang tiếng xấu trong lĩnh vực này

Trong khi đó, Mỹ và các công ty đa quốc gia vẫn được coi là những thay chơi có ảnh hưởng nhất trong việc thiết lập tiêu chuẩn liên quan đến CNTT dựa vào sự lãnh đạo và chuyên môn kỹ thuật của họ cũng như hiểu biết sâu sắc về quy trình và các quy tắc trong việc tạo lập tiêu chuẩn
 
Ông Tập trấn an các hãng công nghệ Trung Quốc

Chủ tịch Trung Quốc kêu gọi các doanh nghiệp công nghệ cùng chung tay đổi mới để đối phó với Mỹ

Theo South China Morning Post, ông Tập Cận Bình vừa có cuộc hội nghị chuyên đề với những người đứng đầu các tập đoàn, công ty công nghệ "máu mặt" của Trung Quốc

Trong số 25 lãnh đạo tham gia hội nghị, hơn một nửa đang hoạt động trong các ngành công nghiệp mới nổi, như sản xuất chip, trí tuệ nhân tạo hay công nghệ sản xuất thông minh. Nổi bật trong đó có Zhou Zixue, Chủ tịch của tập đoàn Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) mà Bắc Kinh kỳ vọng sẽ giúp Trung Quốc bớt phụ thuộc vào nguồn bóng bán dẫn nhập khẩu; Chen Tianshi, Chủ tịch hãng phát triển chip AI dẫn đầu Trung Quốc Cambricon Technologies. Ngoài ra, còn có Yin Zhiyao, Chủ tịch của Advanced Micro-Fabrication Equipment chuyên sản xuất công cụ làm chip vi mạch

Nhiều tên tuổi lớn trong nhiều lĩnh vực khác cũng có mặt, như Chủ tịch Wang Min của tập đoàn chuyên sản xuất máy móc hạng nặng XCMG Group, Chủ tịch Chen Zongnian của hãng quốc doanh chuyên sản xuất các thiết bị theo dõi và giám sát, Hikvision. Trong đó, Hikvision là một trong 33 công ty, tổ chức của Trung Quốc bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt hồi tháng 5 vì giúp Bắc Kinh tiến hành các hoạt động gián điệp hoặc có liên quan đến quân đội nước này

Các nhà sản xuất thiết bị gia dụng, xe hơi, robot cũng được mời tới

Ông Tập Cận Bình trong buổi gặp mặt 25 người đứng đầu các tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc tuần này. Ảnh: SCMP.

Ông Tập Cận Bình trong buổi gặp mặt 25 người đứng đầu các tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc tuần này

Ở hội nghị, ông Tập kêu gọi lòng yêu nước và sự đổi mới từ các tập đoàn công nghệ này, bởi mối đe doạ từ Mỹ ngày càng tăng, đồng thời, các nhà sản xuất nước ngoài cũng đang có động thái tương tự đối với các mặt hàng chiến lược từ Trung Quốc. Theo Tân Hoa Xã, ông Tập nói: "Yêu nước là truyền thống của các doanh nhân nước ta trong thời kỳ hiện đại. Marketing thì không có biên giới, nhưng doanh nhân nào cũng đều có một đất mẹ"

Ngoài các công ty Trung Quốc, một số đại diện nước ngoài cũng có mặt tại buổi trò chuyện của ông Tập, trong đó có Microsoft, Panasonic và Samsung

Hội nghị chuyên đề của ông Tập được tổ chức trong hoàn cảnh mối quan hệ Mỹ - Trung ngày một căng thẳng, đang manh nha một mối nguy về cuộc chiến công nghệ khắc nghiệt giữa hai siêu cường. Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh cấm bán công nghệ Mỹ cho các công ty Trung Quốc đồng thời vận động các đồng minh phương Tây cùng ngăn chặn "gã khổng lồ viễn thông" Huawei xây dựng hạ tầng mạng 5G gây nghi ngại về bảo mật thông tin

Đối với những ngưới đứng đầu các doanh nghiệp nước ngoài, Tập Cận Bình cũng có cách tiếp cận tương tự. Hồi hè 2018, sau khi Tổng thống Trump châm ngòi cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, ông Tập cũng đã kêu gọi các doanh nhân châu Âu và Mỹ giúp đấu tranh chống lại "chủ nghĩa bảo hộ". Tuần trước, Chủ tịch Trung Quốc đã viết thư cho các công ty đa quốc gia hàng đầu, hứa hẹn về việc nước này sẽ mở rộng hơn thị trường nội địa với họ
 
Ông Tập Cận Bình bày kế đối phó Mỹ trong "cuộc chiến" công nghệ

Ông Tập Cận Bình đã cảnh báo về "trận chiến lớn" giữa các cường quốc về trí tuệ nhân tạo và chất bán dẫn, đồng thời cam kết thúc đẩy đầu tư, tạo điều kiện cho giới khoa học nghiên cứu phát triển

xi-crop-1622557820946.jpeg

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

"Trung Quốc cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc cạnh tranh khoa học và công nghệ chưa từng có", vốn đã trở thành "chiến trường chính" trong cuộc cạnh tranh quyền lực toàn cầu", Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh hôm qua trong lời kêu gọi các nhà khoa học của đất nước "hãy hành động"

Theo nhà lãnh đạo này, Trung Quốc cần tăng tốc giải quyết các nút thắt công nghệ, tạo đột phá trong các lĩnh vực quan trọng như trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn, công nghệ lượng tử, khoa học cuộc sống và năng lượng

Trong bài phát biểu nhân kỷ niệm Ngày Khoa học và Nghiên cứu hôm 30/5, ông Tập cho rằng cả nước phải hành động nhanh chóng do chủ nghĩa bảo hộ đang gia tăng, chuỗi cung ứng toàn cầu đang dịch chuyển và những bất ổn do đại dịch Covid-19

Bài phát biểu của ông Tập Cận Bình được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đưa ra kêu gọi tương tự trước quốc hội, trong đó ủng hộ việc chi ngân sách "khủng" cho nghiên cứu khoa học

Theo giới phân tích, đây là một phần trong kế hoạch lớn của ông Tập nhằm tạo thế đối trọng với chiến lược tăng ngân sách cho lĩnh vực nghiên cứu của ông Biden

Thực tế, Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ Mỹ và các quốc gia đồng minh của Washington, đặc biệt là cuộc chiến mạng 5G và công nghệ chip. Nhiều công ty công nghệ của Trung Quốc, như gã khổng lồ Huawei, đã bị Mỹ trừng phạt vì mối lo ngại về an ninh và có nguy cơ bị mất thị trường ở nước ngoài

Cam kết đầu tư cho công nghệ, sắp đuổi kịp Mỹ

Trong bối cảnh này, nhà lãnh đạo Trung Quốc kêu gọi "phải vượt qua những nút thắt này và tập trung vào các lĩnh vực có thể tạo ra sự đột phá". Ông Tập cũng cam kết tăng cường đầu tư vào khoa học công nghệ và đổi mới, hỗ trợ nhiều hơn cho các nhà khoa học và nhà nghiên cứu, không gò bó họ trong những công việc hành chính không cần thiết và những yêu cầu rắc rối khác

Ông Tập nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế, khi Trung Quốc đặt mục tiêu trở thành cường quốc công nghệ vào năm 2035. Bắc Kinh đã công bố kế hoạch thành lập quỹ nghiên cứu cho các nhà khoa học nước ngoài và khởi xướng các dự án quốc tế lớn

Lâu nay tại Trung Quốc, việc đánh giá các nhà nghiên cứu thường chỉ phụ thuộc vào các nghiên cứu trên giấy. Và ông Tập bắt đầu đại tu hệ thống đánh giá này vào năm 2018, trong đó nêu rõ cần phải bổ sung nhiều tiêu chí hơn như các giá trị sáng tạo, đóng góp nghiên cứu cho xã hội...

Trung Quốc vẫn thua Mỹ về chi tiêu cho khoa học công nghệ. Theo số liệu mới nhất, Mỹ đã chi 580 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển (R&D) trong năm 2018, so với 266 tỷ USD của Trung Quốc. Năm 2018, chi tiêu cho R&D của Mỹ chiếm 2,8% GDP hàng năm, so với tỷ lệ 2,1% của Trung Quốc

Tuy nhiên, những con số đó cũng đã cho thấy Trung Quốc bắt kịp rất nhanh (năm 2000, chi tiêu cho R&D của Mỹ chiếm 2,6% GDP trong khi con số này ở Trung Quốc chỉ là 0,9%). Tổ chức tư vấn Rand Corporation cảnh báo, việc Bắc Kinh tập trung vào trí tuệ nhân tạo đã giúp họ thu hẹp đáng kể khoảng cách với Mỹ

Tình thế này khiến Mỹ "đứng ngồi không yên" và đang dồn lực để củng cố vững chắc vị thế. Tổng thống Biden mới đây đã yêu cầu quốc hội tăng 13,5 tỷ USD tổng chi tiêu liên bang cho R&D. Lầu Năm Góc cũng muốn tăng 5% chi tiêu cho R&D lên 112 tỷ USD, trong đó ưu tiên trí tuệ nhân tạo, vi mạch và vũ khí siêu thanh
 
Trung Quốc chiếm ngôi đầu trong ngành công nghiệp điện mặt trời

photo1622792883080-1622792883186649454091.jpg

Trải qua 2 thập kỷ với nhiều đời Tổng thống, những khoản trợ cấp hàng tỷ USD đã không giúp được nước Mỹ chiếm ngôi đầu trong ngành công nghiệp năng lượng mặt trời

Quyết tâm to lớn của Trung Quốc

Đối với Thị trưởng Tom Hughes và các chính trị gia khác, sự kiện khai trương nhà máy điện mặt trời trị giá 440 triệu USD ở Hillsboro, Oregon là một khoảnh khắc đầy vinh quang. Sự xuất hiện của SolarWorld AG hứa hẹn một bước ngoặt cho quê hương của ông Hughes. Nó được kỳ vọng trở thành nền tảng cho một ngành công nghiệp mới với công nghệ thân thiện với môi trường

Đó là những gì xảy ra vào năm 2008, thời điểm điện mặt trời trên đà trở thành một trong những nguồn cung năng lượng bùng nổ nhanh nhất trong một thế giới đang chao đảo bởi biến đổi khí hậu. Từ Nhà Trắng tới chính quyền bang, các nhà lãnh đạo Mỹ hứa hẹn về việc theo đuổi công nghệ xanh, không chỉ để hạn chế sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch mà còn giúp cuộc sống trở nên lành mạnh hơn

Tuy nhiên, ở bên kia Thái Bình Dương, một đối thủ của nước Mỹ đang nổi lên nhanh chóng và từng bước một thống lĩnh ngành công nghiệp pin mặt trời. Trung Quốc, trong khát vọng chứng minh vị thế của mình, đã dành nhiều khoản đầu tư lớn nhằm đạt được những bước đột phá với năng lượng tái tạo


Quốc gia này thiết lập một chuỗi cung ứng khép kín, kiểm soát phần lớn polysilicon (Silicon đa tinh thể) của thế giới – thứ vật liệu quan trọng để tạo ra những tấm pin mặt trời. Trung Quốc cũng phớt lờ đề nghị của các nhà môi trường về việc đóng cửa các nhà máy nhiệt điện dùng than, vốn cung cấp điện giá rẻ để sản xuất pin mặt trời. Thậm chí, Trung Quốc còn giữ chi phí lao động thấp hơn so với hầu hết các nước công nghiệp và sẵn sàng phát triển mà không cần lãi

Kết quả của quá trình đó giúp Trung Quốc sản xuất ¾ số pin mặt trời trên toàn thế giới. Jenny Chase, người đứng đầu bộ phận phân tích về năng lượng mặt trời của Bloomberg, cho biết, 20 năm trước, Mỹ chiếm 22% tổng sản lượng pin mặt trời toàn cầu. Bây giờ, chỉ có 1% pin mặt trời được sản xuất trên đất Mỹ

Ở đỉnh điểm, có 75 doanh nghiệp sản xuất các cấu kiện pin mặt trời ở Mỹ. Người ta dự đoán con số này sẽ tăng lên mạnh mẽ khi ngành công nghiệp này bùng nổ. Tuy nhiên, hầu hết trong số đó đã bị đóng cửa. Nhà máy Hillsboro là cái tên mới nhất dừng hoạt động sau 13 năm

Sự thiếu nhất quán của nước Mỹ

Ngành công nghiệp pin mặt trời đã không thể bén rễ ở Mỹ dù được đầu tư hàng tỷ USD từ chính phủ. Gần 2 thập kỷ kể từ Tổng thống George W. Bush, nước Mỹ ôm mộng trở thành siêu cường năng lượng sạch. Ngay cả các biện pháp thuế quan mạnh mẽ mà ông Barack Obama và Donald Trump áp dụng cũng không thể đưa ngành công nghiệp này trở lại nước Mỹ. Rời Trung Quốc, điểm đến tiếp theo của các nhà sản xuất là các quốc gia khác ở châu Á

Sarah Ladislaw, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết: "Họ đã cố gắng nhiều hơn chúng ta. Trung Quốc có chiến lược và họ bám sát chiến lược đó. Họ tạo ra chính sách riêng cho cả nguồn cung, cả nhu cầu và hiện thực hóa nó"

Trong khi đó, nước Mỹ chỉ áp dụng các biện pháp khuyến khích ngắn hạn và trừng phạt các nước bằng những rào cản thương mại. Điều này chỉ khiến họ bị trả đũa chứ không thể thúc đẩy sản xuất. Theo Ladislaw, các chính sách không nhất quán, chắp vá của Mỹ đã không tương xứng với "chiến lược công nghiệp" mà Trung Quốc theo đuổi nhằm thống trị ngành năng lượng mặt trời

"Bạn không thể áp dụng một loạt các biện pháp nửa vời và hy vọng rằng nó sẽ mang lại những hiệu quả lâu dài", Ladislaw nhấn mạnh

Đối với Tổng thống Joe Biden, người coi đầu tư vào năng lượng tái tạo là trọng tâm trong các sáng kiến biến đổi khí hậu và kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ USD của mình, thất bại của những người tiền nhiệm là lời nhắc nhở cho ông về những thách thức mà Nhà Trắng sẽ phải đối mặt

Thực tế, sản xuất các sản phẩm năng lượng mặt trời chưa bao giờ mang lại một cơ hội việc làm đáng mong đợi ở Mỹ. Với việc chỉ tạo ra 30.000 việc làm, cuộc cạnh tranh năng lượng sạch tiếp theo sẽ có lợi thế nghiêng về phía Trung Quốc. Cả hai nước đều tin rằng xe điện sẽ là tương lai mới và dồn toàn lực cho chúng

Trong khi xe điện đang trở thành xu hướng, Quốc hội Mỹ vẫn mải tranh cãi về các khoản tín dụng thuế và liệu có nên trả tiền để xây các trạm sạc hay không. Trong khi đó, Trung Quốc đã lắp đặt 800.000 trạm sạc công cộng, gấp 8 lần con số ở Mỹ. Ngoài ra, họ còn có hàng loạt ưu đãi khác, chẳng hạn như thuế, cấp đất, cho vay lãi suất thấp… để khuyến khích phát triển

Hàng trăm công ty xe điện cũng đang tập trung sản xuất ở Trung Quốc nhằm tận dụng lợi thế từ công nghệ bán dẫn và pin giá thành thấp. Đây cũng là 2 lĩnh vực mà Trung Quốc đang dồn lực để nắm quyền thống trị

Chiến thắng của Trung Quốc trong ngành công nghiệp pin mặt trời đã rõ ràng đến mức ngay cả những người ủng hộ nhiệt thành nhất của năng lượng tái tạo Mỹ cũng không thể phủ nhận. Việc tạo ra những sản phẩm đắt hơn nhưng lại không tốt bằng khiến các doanh nghiệp pin mặt trời Mỹ nếm quả đắng
 
Trung Quốc phát động cuộc chiến sống còn nghìn tỷ USD với Mỹ

photo1623950943173-1623950943400810913005.jpg

Ông Tập Cận Bình đã lựa chọn Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đễ dẫn dắt chương trình phát triển thế hệ chip thứ 3 của nước này

Hãng tin Bloomberg ngày 17/6 đưa tin, Phó thủ tướng Lưu Hạc được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bổ nhiệm vai trò lãnh đạo chương trình phát triển quy trình bán dẫn thế hệ thứ 3 của Trung Quốc

Động thái này nhằm hỗ trợ những nhà chế tạo chip của Trung Quốc Đại lục vượt qua tác động của các lệnh cấm vận từ phía Mỹ

Ông Tập bổ nhiệm lãnh đạo cuộc chiến chip

Bloomberg dẫn nguồn tin ẩn danh cho hay, ông Lưu Hạc cũng chịu trách nhiệm giám sát những dự án có khả năng tạo ra đột phá trong lĩnh vực chế tạo chip truyền thống

Ông Lưu, Phó thủ tướng Trung Quốc phụ trách tài chính và kinh tế, từng theo học tại Đại học Harvard (Mỹ)

Vai trò của ông Lưu nổi lên trong những năm gần đây với cương vị người đứng đầu phái đoàn Trung Quốc trong các cuộc đàm phán thương mại với chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump



Tổng thống Mỹ Trump (phải) bắt tay Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc tại buổi ký kết thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung giai đoạn 1 tại Nhà Trắng, Washington, ngày 15/1/2020

Theo Bloomberg, khoảng 1.000 tỷ USD ngân sách chính phủ Trung Quốc đã được phân bổ cho sáng kiến công nghệ nói trên. Một phần trong đó sẽ được chính phủ trung ương và các địa phương sử dụng để đầu tư cho hàng loạt dự án chip thế hệ thứ 3

Đây là lĩnh vực non trẻ phụ thuộc vào những vật liệu và thiết bị mới hơn là silicon truyền thống, cũng là khu vực mà chưa có quốc gia hay doanh nghiệp nào có thể thống trị được. Điều này trao cho Bắc Kinh một trong những cơ hội tốt nhất để vượt qua các rào cản mà Mỹ và các đồng minh đang áp đặt đối với ngành sản xuất chip của họ

Các nguồn thạo tin tiết lộ, ông Lưu Hạc đang dẫn dắt nỗ lực xây dựng một loạt biện pháp hỗ trợ tài chính và chính sách cho ngành công nghệ

Thông cáo của chính phủ Trung Quốc cho biết vào tháng 5, ông Lưu đã chủ trì một cuộc họp của nhóm chuyên trách về công nghệ để thảo luận các giải pháp phát triển công nghệ thế hệ bán dẫn tiếp theo

Quốc vụ viện cùng Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc chưa phản hồi các đề nghị bình luận trước thông tin của Bloomberg

Mỹ-Trung leo thang đối đầu công nghệ

Vào đầu tháng 6, Thượng viện Mỹ đã thông qua một dự thảo lập pháp với phạm vi sâu rộng, nhằm củng cố năng lực của Mỹ trong cạnh tranh với Trung Quốc về công nghệ. Dự luật bị Bắc Kinh phản ứng và chỉ trích Mỹ coi nước này như một kẻ thù "tưởng tượng"

Gói giải pháp của Mỹ sẽ cho phép phân bổ 190 tỷ USD để tăng cường lĩnh vực công nghệ và nghiên cứu của nước này. Trong đó, ngân sách 54 tỷ USD được phê duyệt riêng cho tăng cường sản xuất và nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn và thiết bị viễn thông, với 2 tỷ USD dành cho sản phẩm chip phục vụ các nhà chế tạo ô tô - vốn đang lâm vào tình trạng thiếu hụt chip và buộc phải cắt giảm sản lượng

Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã vạch ra kế hoạch trị giá 52 tỷ USD nhằm thúc đẩy ngành chế tạo chip trong nước, cũng như kêu gọi đồng minh liên kết kiểm soát xuất khẩu, với mục đích kìm hãm lộ trình hướng đến tự chủ về công nghệ của Trung Quốc


Chương trình phát triển chip thế hệ 3 của Trung Quốc nhằm hướng đến mục tiêu tự chủ về công nghệ

Các lệnh cấm vận nhằm vào Trung Quốc, được áp đặt dưới thời Tổng thống Trump, đã "bóp nghẹt" hoạt động kinh doanh điện thoại thông minh của hãng Huawei và tấn công nhà chế tạo chip hàng đầu SMIC, đe dọa tham vọng công nghệ của Trung Quốc

"Trung Quốc là nước sử dụng chip lớn nhất thế giới, do đó an ninh của chuỗi cung ứng là ưu tiên cao," nhà phân tích trưởng Gu Wenjun của hãng nghiên cứu ICwise cho hay. "Việc bất kỳ nước nào kiểm soát được toàn bộ chuỗi cung ứng là điều bất khả thi, nhưng nỗ lực của một nước hiển nhiên là mạnh mẽ hơn một doanh nghiệp đơn lẻ"

Sự tham gia của ông Lưu Hạc, một trong những quan chức được Chủ tịch Trung Quốc tin cậy nhất, trong việc ông Tập phát động "cuộc chiến chip" đã làm nổi bật tầm quan trọng của sáng kiến phát triển công nghệ bán dẫn.

Chương trình này cũng đang trở nên cấp bách khi các đối thủ từ Mỹ, Nhật Bản hay Hàn Quốc cũng đang đầu tư mạnh để gây dựng lĩnh vực bán dẫn của riêng mình

"Đối với đất nước chúng ta, công nghệ và đổi mới không chỉ là vấn đề tăng trưởng," ông Lưu Hạc nói với các nhà khoa học hàng đầu Trung Quốc trong một cuộc họp vào tháng 5. "Đây còn là vấn đề sống còn"

Ông Lưu là cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Tập Cận Bình, đồng thời là người bạn từ thuở niên thiếu của Chủ tịch Trung Quốc. Hai ông đều là con của những lãnh đạo trong đảng Cộng sản Trung Quốc, và trải qua cuộc sống lao động ở các vùng nông thôn nghèo trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa

Tại một sự kiện ngoại giao tháng 5/2013, ông Tập đã giới thiệu trước các vị khách ngoại quốc: "Đây là Lưu Hạc, ông ấy hết sức quan trọng với tôi"
 
Tencent lập quỹ "thịnh vượng chung" 7,7 tỷ USD

Vài ngày trước đây, trong một cuộc họp của Ủy ban Kinh tế và tài chính Trung ương Trung Quốc, chủ tịch Trung Quốc ông Tập Cận Bình đã đưa ra lời kêu gọi thiết lập một hệ thống mới vì mục tiêu "thịnh vượng chung" và "cho phép người giàu giúp đỡ những người khác cùng giàu lên" (trong tuyên bố ngày 18/8). Chỉ một ngày sau khi tuyên bố này được đưa ra, đã có một người khổng lồ công nghệ Trung Quốc đáp lời

Hôm qua, người khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent Holdings cho biết họ đã tạo ra một quỹ trị giá 50 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 7,7 tỷ USD) để đáp lại lời kêu gọi của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về mục tiêu "thịnh vượng chung"

Tencent lập tức rút ví 7,7 tỷ USD mở quỹ từ thiện sau lời kêu gọi về mục tiêu thịnh vượng chung của Chủ tịch Trung Quốc - Ảnh 1.

Theo tuyên bố của Tencent, khoản quỹ khổng lồ này sẽ được sử dụng để thúc đẩy thu nhập của những người thu nhập thấp, cải thiện việc chăm sóc sức khỏe, giúp phát triển kinh tế vùng nông thôn và hỗ trợ giáo dục cơ bản. Công ty hy vọng khoản quỹ này sẽ thúc đẩy "sự đổi mới trong các giá trị xã hội bền vững"

Trước đó, trong cuộc họp của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, các lãnh đạo hàng đầu cho rằng nước này phải đặt mục tiêu "thịnh vượng chung" – nơi mọi người đều có cơ hội phát triển – làm mục tiêu chính cho giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước

Khoản quỹ 50 tỷ Nhân dân tệ chính là câu trả lời của Tencent cho những lời kêu gọi nói trên. Nó còn nhiều hơn lợi nhuận trong cả quý vừa qua của công ty. Trong quý từ tháng Ba đến tháng Sáu vừa qua, doanh thu của Tencent tăng 20% lên mức 138,3 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 21,3 tỷ USD) với lợi nhuận khoảng 42,6 tỷ Nhân dân tệ (hơn 6,5 tỷ USD) – tương đương lợi nhuận 500 triệu Nhân dân tệ mỗi ngày

Kết quả kinh doanh khả quan này đến bất chấp các biện pháp mới đây của chính phủ Trung Quốc nhằm siết chặt quản lý đối với lĩnh vực game – lĩnh vực đóng góp 1/3 doanh thu cho Tencent – đặc biệt đối với lứa tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên Tencent cho biết, doanh thu từ các game thủ dưới 16 tuổi chỉ chiếm 2,6% doanh thu mảng game nội địa

Từ khi các quy định mới của chính phủ Trung Quốc được áp dụng, Tencent là hãng tích cực nhất hợp tác với các cơ quan quản lý. Công ty đưa ra các giải pháp hạn chế người chơi trẻ tuổi như quét gương mặt để giới hạn thời gian chơi đối với một số thể loại game nhất định
 
Hành trình xưng bá công nghệ của Trung Quốc

Cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung ngày càng khốc liệt, khó lường. Dù thời gian diễn ra chưa dài nhưng đã có không ít quốc gia bị “mắc kẹt” với tình thế “tiến thoái lưỡng nan”, thậm chí chịu tổn thất không hề nhẹ

Giấu mình chờ thời

Ngay khi tiến hành cải cách, mở cửa năm 1978, nhà lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình xác định khoa học và công nghệ là 1 trong 4 hiện đại hóa, yếu tố then chốt để đưa đất nước tới “thịnh vượng và quyền lực”

Lãnh đạo Trung Quốc đã tiến hành cải cách đột phá về thể chế khoa học và công nghệ, thực hiện chính sách “tôn trọng trí thức, tôn trọng nhân tài”. Họ làm mọi cách để tăng nhanh số lượng cá nhân ưu tú đến Mỹ và các nước phát triển học tập nhằm “bù đắp cho hàng thập kỷ mất mát” bởi cách mạng Văn hóa, nhanh chóng bắt kịp tiến bộ khoa học và công nghệ thế giới

Hành trình xưng bá công nghệ của Trung Quốc
Công nhân làm việc tại một nhà máy ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc

Đến cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2007-2008, Trung Quốc đạt được bước tiến lớn nhưng vẫn chỉ được biết đến là “công xưởng thế giới”, quốc gia “đạo nhái”, bị xem thường là chỉ giỏi sao chép, “làm thuê” cho Mỹ và phương Tây

Nhưng ngay khi đó, Trung Quốc đã chớp thời cơ Mỹ và phương Tây loay hoay thoát khủng hoảng, tung ra chương trình Ngàn nhân tài đột phá nhằm chiêu mộ người Trung Quốc xuất chúng thành danh ở nước ngoài

Đích nhắm là Mỹ, để nhanh chóng có được công nghệ cao nhằm một mặt tự chủ, không phụ thuộc vào công nghệ cao của Mỹ và đồng minh, mặt khác, cạnh tranh với Mỹ và đồng minh ở tầm toàn cầu, nhất cử lưỡng tiện tăng sức mạnh cho mình trong khi làm suy yếu đối thủ

Bắt đầu từ đó, làn sóng nhân tài Hoa kiều dồn dập đổ về Trung Quốc, dòng kỹ sư và nhà khởi nghiệp trở về từ thung lũng Silicon đã góp phần tạo nên xu hướng phát triển bùng nổ của các công ty công nghệ cao

Nắm bắt thời cơ

Khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền năm 2012, Trung Quốc thấy mình đã “đủ lông đủ cánh”, không cần “giấu mình chờ thời” nữa mà cần nắm bắt thời cơ tiến tới mục tiêu “giấc mộng Trung Hoa” vào năm 2049

Cách mạng công nghiệp 4.0 được cho là cơ hội hiếm có để Trung Quốc thay thế vị trí lãnh đạo toàn cầu của Mỹ và vượt Mỹ về công nghệ cao. Bởi vậy, Trung Quốc hạ quyết tâm, dồn lực đột phá vào công nghệ cao, nhất là những công nghệ mới nổi

Trung Quốc tin rằng với việc phát huy các ưu thế vượt trội của mình, họ sẽ sớm thay thế vị trí lãnh đạo công nghệ toàn cầu của Mỹ với những lợi thế hơn Mỹ gồm

Thể chế chính trị tập trung quyền lực giúp Trung Quốc nhanh chóng huy động các nguồn lực nhà nước, xã hội và thị trường trong thực hiện các chính sách công nghiệp để đạt tham vọng công nghệ

Hành trình xưng bá công nghệ của Trung Quốc
Công nhân sản xuất tại một phân xưởng ở Quảng Châu, Trung Quốc

Trung Quốc hiểu rất rõ rằng để tạo nên sự bứt phá về công nghệ thì không thể phó mặc hoàn toàn cho khu vực tư nhân và thị trường mà cần có sự hỗ trợ đắc lực từ khu vực công và nhà nước, nhất là về cơ chế chính sách và đầu tư

Mỹ có năng lực đổi mới sáng tạo vượt trội nhưng lợi thế đó khó có thể phát huy nếu thiếu năng lực sản xuất. Sự phụ thuộc của Mỹ vào năng lực sản xuất của Trung Quốc, cùng với việc Trung Quốc có số lượng kỹ sư lớn và sự hỗ trợ đắc lực của nhà nước mang lại những lợi thế cạnh tranh dài hạn cho Trung Quốc

Trung Quốc ngày càng có ảnh hưởng lớn trong thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu, nhất là ở các công nghệ mới nổi như 5G, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn...

Ba đại kế

Ba đại kế chủ yếu được Trung Quốc thực hiện để phát huy các lợi thế nhằm “đi tắt đón đầu” để sớm thay thế vị trí lãnh đạo công nghệ toàn cầu của Mỹ

Kế hoạch đột phá 10 năm mang tên Made in China 2025 thực hiện từ năm 2015 nhằm tự chủ về công nghệ cao với 3 điểm nhấn. Đó là: Ưu tiên phát triển 10 ngành công nghệ cao; ưu tiên tạo nên 7 “ông vua nội địa” về công nghệ thông tin và viễn thông thế hệ mới với sứ mệnh tiên phong tiến ra chiếm lĩnh thị trường toàn cầu; tăng cường mua quyền sở hữu trí tuệ để bắt kịp và vượt sức mạnh công nghệ của Mỹ

Khởi xướng Con đường tơ lụa kỹ thuật số năm 2015 nhằm nhân rộng mô hình kỹ thuật số ra toàn cầu, giúp Trung Quốc dẫn đầu toàn cầu về những công nghệ mới nổi và kỹ thuật số

Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035 ban hành cuối năm 2020 nhằm quốc tế hóa tiêu chuẩn quốc gia, thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu đối với các công nghệ thế hệ tiếp theo

Thành quả và tiềm lực

Bất chấp những hoài nghi, Trung Quốc đã bứt phá thần tốc về công nghệ cao, nhanh chóng bắt kịp, thậm chí vượt Mỹ và tiên phong ở một số lĩnh vực

Trung Quốc sánh ngang với Mỹ và đồng minh ở những công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử, xe điện. Hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu của họ được cho là ngang ngửa, có thể thay thế hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu GPS của Mỹ, thậm chí còn được đánh giá là có độ chính xác hơn. Trung Quốc còn tiên phong đưa vệ tinh liên lạc lượng tử vào không gian và dẫn đầu thế giới về hệ thống vệ tinh 5G

Trung Quốc đã vượt Mỹ ở một số lĩnh vực, năm 2016, vượt Mỹ về số bài báo khoa học tự nhiên, năm 2019 vượt về số bằng sáng chế và số startup. Họ cũng đã vượt Mỹ về thanh toán di động, thương mại điện tử, nhận dạng khuôn mặt, công nghệ giám sát

Đặc biệt, Trung Quốc chiếm ưu thế hơn hẳn Mỹ về công nghệ 5G và kỹ thuật số. Họ bỏ xa Mỹ cả về quy mô, tốc độ phủ sóng 5G cũng như ứng dụng 5G trong sản xuất công nghiệp. Đến nay, Mỹ vẫn loay hoay thử nghiệm 5G trong sản xuất công nghiệp, Trung Quốc đã có hệ sinh thái 5G mạnh, doanh nghiệp đã vận hành 5G đầy đủ, cảng Hạ Môn tự động hóa hoàn toàn năm 2020 với mạng 5G

Thiết bị 5G Trung Quốc phổ dụng, chiếm hơn 40% thị phần toàn cầu, len sâu vào cả cơ sở hạ tầng viễn thông của các nước đồng minh của Mỹ. Trung Quốc còn đang dần lấp đầy các “khoảng trống” kỹ thuật số, “vùng ảnh hưởng độc quyền” với luật chơi của họ trải rộng khắp thế giới

Giờ đây, Trung Quốc đang trên hành trình vươn tới mục tiêu bá chủ công nghệ vào năm 2035 với nhiều thách thức to lớn nhưng tiềm lực không hề nhỏ. Đáp trả sự trừng phạt khốc liệt của Mỹ, họ đang quyết chạy đua phát triển chip tiên tiến, các công nghệ cốt lõi khác và các công nghệ mới nổi để trở thành "một siêu cường công nghệ tự lực cánh sinh” với bệ đỡ khá vững về kinh tế, nhân lực, nhân tài cùng khí thế và sự tự tin hơn bao giờ hết

Trung Quốc có 1,41 tỷ dân, thu nhập bình quân đầu người trên 10.000 USD, mức tăng trưởng kinh tế cao, tổng nguồn lực huy động là cực lớn. Nước này có đội ngũ 1,87 triệu nhà nghiên cứu - lớn hơn Mỹ (1,43 triệu người), số tiến sĩ kỹ thuật và kỹ sư cũng nhiều hơn Mỹ. Trung Quốc còn có tầm nhìn dài hạn, chiến lược rất rõ ràng trong thu hút nhân tài toàn cầu, nhất là nhân tài Hoa kiều - chìa khóa phát triển công nghệ cao

Trung Quốc và cá nhân ông Tập Cận Bình có quyết tâm và ý chí quyết đưa Trung Quốc lên đỉnh cao công nghệ toàn cầu, hiện thực hóa “giấc mộng Trung Hoa”
 
Kế sách soán ngôi bá chủ công nghệ của Trung Quốc

Trung Quốc chủ ý kết hợp quyền lực nhà nước với sức mạnh của thị trường trong nước nhằm nhanh chóng tạo ra các “ông vua” về công nghệ cao, làm bàn đạp tiến ra chiếm lĩnh toàn cầu

Hậu thuẫn các cánh chim đầu đàn

Kế hoạch Made in China 2025 thực hiện từ năm 2015 ưu tiên phát triển 7 cánh chim đầu đàn về công nghệ thông tin và viễn thông thế hệ mới với nhiệm vụ xác định. Alibaba về thương mại điện tử, tài chính, điện tử và thanh toán điện tử. Tencent về trò chơi điện tử, thương mại điện tử, tài chính. Baidu về công cụ tìm kiếm trực tuyến, công nghệ viễn thông và các trò chơi trực tuyến

Huawei về công nghệ thông tin, công nghệ cao, phần mềm, điện thoại di động và chip điện tử. Xiaomi về phần cứng công nghệ thông tin, điện thoại di động. Byte Dance về mạng xã hội. ZTE về chip điện tử, chất bán dẫn, công nghệ số…

Để đạt mục tiêu trên, Trung Quốc dùng đủ chiêu thức, phổ biến là trợ cấp tài chính, tiếp cận nguồn đất đai giá rẻ, giảm thuế, gạt các đối thủ nước ngoài, điển hình như việc gạt Facebook, Google, YouTube ra khỏi thị trường Trung Quốc, cưỡng ép các công ty nước ngoài chuyển giao công nghệ để được tiếp cận thị trường, nới lỏng quy định cho các doanh nghiệp công nghệ cao Trung Quốc tự do phát triển…

Kế sách soán ngôi bá chủ công nghệ của Trung Quốc
Huawei nhanh chóng tiến ra chiếm lĩnh thị trường 5G toàn cầu

Việc này được các doanh nhân tầm cỡ, tham vọng và tài năng của Trung Quốc phát huy triệt để. Do vậy, những doanh nghiệp ưu tiên lớn nhanh như thổi, nhanh chóng trở thành các “ông vua nội địa” với sứ mệnh tiên phong tiến ra chiếm lĩnh thị trường toàn cầu. Điển hình là Huawei

Được thành lập năm 1987, năm 2001 Huawei bắt đầu tiến ra toàn cầu bằng việc lập công ty con tại Plano, Mỹ. Với sự hậu thuẫn của nhà nước, Huawei nhanh chóng vượt mặt các đối thủ lâu đời như Nokia và Ericsson, trở thành "nhà vô địch" trong cuộc đua 5G

Ngay cả năm 2020, dù bị Mỹ và đồng minh trừng phạt rất nặng nhưng với sự hậu thuẫn của nhà nước trong việc bố trí các dự án lớn ở thị trường nội địa, Huawei vẫn dẫn đầu về thị phần thiết bị 5G toàn cầu với 31,7%

Các cánh chim đầu đàn khác cũng gặt hái thành công lớn. Xiaomi thành lập năm 2010 nhưng đến năm 2019 đã đứng thứ 4 thế giới về sản xuất smartphone, năm 2020 vươn lên thứ 3, quý 2 năm nay đứng thứ 2. Alibaba thành lập năm 1999 và nhanh chóng trở thành “ông vua nội địa” về thương mại điện tử, thanh toán điện tử… Bytedance với mũi nhọn là mạng xã hội Tiktok đã thu hút được hơn 2 tỷ người trên thế giới theo dõi…

Xây dựng Con đường tơ lụa kỹ thuật số

Trung Quốc khởi xướng Con đường tơ lụa kỹ thuật số năm 2015 nhằm nhân rộng mô hình kỹ thuật số ra toàn cầu, lập “vùng ảnh hưởng độc quyền” với tiêu chuẩn, quy tắc và luật chơi của họ

Dưới sự dẫn dắt và hoạt động tích cực của các gã công nghệ khổng lồ, nước này đang dần lấp đầy các “khoảng trống” kỹ thuật số rộng khắp thế giới, trải dài 3 châu lục Á - Âu - Phi, trong đó trọng tâm là Đông Nam Á, Trung Á, Trung Âu, Đông Âu và Đông Phi, tập trung vào các nước đang phát triển nhưng cũng gồm cả nước phát triển

Kế sách soán ngôi bá chủ công nghệ của Trung Quốc
Gian trưng bày điện thoại và máy tính bảng tại đại hội thế giới di động ở Thượng Hải, Trung Quốc

Trung Quốc đã xây dựng hơn 30 tuyến cáp quang đất liền xuyên biên giới và hơn 10 tuyến cáp ngầm dưới biển quốc tế, đi đầu trong phát triển thành phố thông minh ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm ở Trung Á và Nga, châu Phi, Trung Đông… Họ còn vươn tới cả lĩnh vực không gian

Thương mại điện tử cũng được xúc tiến mạnh mẽ, Trung Quốc ký kết hợp tác xây dựng thương mại điện tử với 19 nước ở khu vực Á - Âu - Phi tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc dễ dàng thay thế Nokia, Ericsson ở Ethiopia, Nigeria, Séc, Pakistan, Mông Cổ…

Đến nay, Trung Quốc dần lấp đầy các “khoảng trống” kỹ thuật số rộng khắp thế giới, đã phần nào lập được “vùng ảnh hưởng độc quyền”, nắm trong tay hệ thống cáp quang, hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu, các trung tâm dữ liệu, nền tảng ứng dụng thương mại. Nước này dễ dàng kiểm soát và tạo ảnh hưởng đối với các đối tác, giám sát dòng trao đổi thông tin trên Internet, từ hệ thống cáp quang, truy cập các kho dữ liệu địa phương…

Con đường tơ lụa kỹ thuật số là cách Trung Quốc tái cấu trúc trật tự quốc tế theo lợi ích và ý thức hệ của họ

Thiết lập tiêu chuẩn công nghệ toàn cầu

Trung Quốc ý thức rất rõ rằng "ai thiết lập tiêu chuẩn sẽ giành được cả thế giới”. Năm 2020, nước này ban hành Kế hoạch tiêu chuẩn Trung Quốc 2035 đưa ra đường hướng và kế hoạch chi tiết 15 năm để thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho thế hệ công nghệ tiếp theo, tập trung vào các công nghệ mới nổi như công nghệ 5G, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn...

Con đường tơ lụa kỹ thuật số khởi xướng năm 2015 là một kênh quan trọng để Trung Quốc quốc tế hóa tiêu chuẩn công nghệ, công nghiệp quốc gia. Một phương thức phổ biến là các viện trợ và các dự án phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số đều có ràng buộc mua công nghệ của công ty đại lục, trực tiếp tích hợp hệ thống theo chuẩn công nghệ của Trung Quốc vào các quốc gia tiếp nhận viện trợ

Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng của ở các diễn đàn quốc tế then chốt về thiết lập tiêu chuẩn công nghệ và quản trị

Các gã công nghệ khổng lồ Trung Quốc với vị thế đi đầu và ảnh hưởng mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu về các công nghệ mới nổi tạo thuận lợi lớn trong thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu

Gần đây, Trung Quốc cũng đã đề xuất những sửa đổi sâu rộng đối với Internet thông qua giao thức Internet mới; thúc đẩy nghị trình về lĩnh vực thành phố thông minh và không gian….

Tóm lại, Trung Quốc ngày càng gia tăng ảnh hưởng và có tham vọng lớn trong thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu, nhất là ở các công nghệ mới nổi. Dẫu vậy, để với tới ngôi vị bá chủ, Trung Quốc còn một chặng đường dài phía trước với nhiều chông gai

Nền công nghệ Trung Quốc có gót chân Achilles không dễ khắc phục một sớm một chiều, phụ thuộc vào Mỹ và đồng minh về công nghệ cốt lõi. Chưa kể, các nước rất cảnh giác với công nghệ Trung Quốc
 
Tham vọng thống trị công nghệ toàn cầu của Trung Quốc

Trung Quốc muốn tạo ra các khối ảnh hưởng, mỗi khối tuân theo các tiêu chuẩn kỹ thuật riêng biệt điều chỉnh các công nghệ quan trọng và mới nổi của thế giới

cong-nghe-trung-quocbriefing-1634136662535.jpg

Trung Quốc đã đạt được những bước tiến về công nghệ trong các thập niên gần đây

"Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035"

Theo Diplomat, sự suy giảm vai trò thống trị của phương Tây trong lĩnh vực tiêu chuẩn đã tạo cơ hội cho Trung Quốc có vai trò lớn hơn trong việc hoàn thiện và thiết lập các tiêu chuẩn công nghệ

Trung Quốc đã âm thầm tăng cường năng lực kỹ thuật và công nghệ trong suốt hai thập niên qua. Khu vực công nghệ tư nhân trong nước của Trung Quốc, được hỗ trợ bởi nhà nước, đã đạt được sức mạnh lớn trên trường quốc tế. Giờ đây, Trung Quốc dường như đóng một vai trò năng nổ trong việc ủng hộ các tiêu chuẩn kỹ thuật toàn cầu và một cơ chế quản trị toàn cầu để thâu tóm các công nghệ mới nổi

Bằng cách đó, Bắc Kinh hy vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước và tạo ảnh hưởng địa chính trị toàn cầu. Chính phủ Trung Quốc cho rằng, cần phải cải tổ lại cơ chế khung quản trị công nghệ quốc tế để phá bỏ quyền bá chủ của phương Tây, như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng tuyên bố rằng "một hoặc một vài quốc gia không thể áp đặt các quy tắc toàn cầu"

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc tin rằng quá trình thiết lập tiêu chuẩn là dấu hiệu trỗi dậy của một cường quốc công nghệ hàng đầu. Ảnh hưởng kinh tế và địa chính trị gia tăng là cốt lõi trong việc Trung Quốc theo đuổi để thống trị giai đoạn tiêu chuẩn quốc tế. Cùng với đó, việc giải quyết các lỗ hổng và sự mất hiệu lực trong khuôn khổ quản trị hiện tại bằng cách điều chỉnh quy trình thiết lập tiêu chuẩn để có lợi cho nhà nước cũng là một mục tiêu quan trọng đối với chính phủ Trung Quốc

Một dự án do nhà nước điều hành nhằm tìm hiểu các sắc thái đằng sau việc thiết lập tiêu chuẩn và hoạt động của các tổ chức tiêu chuẩn quốc tế chuyên về công nghệ đã giúp nhà nước Trung Quốc và các công ty tư nhân của họ có được chỗ đứng trong quá trình này. Với tất cả những điều đó, dự án "Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035" đã được ban lãnh đạo Trung Quốc lập ra, vì họ thấy giá trị kinh tế và chính trị to lớn để hiện thực tham vọng trở thành cường quốc trong tương lai

Một động lực chính thúc đẩy Trung Quốc tham gia vào quá trình tiêu chuẩn là việc các nước đang phát triển hiện phải hoạt động dưới sự bảo trợ của các quy tắc và quy định của phương Tây về công nghệ. Ví dụ, trong lĩnh vực viễn thông, người Trung Quốc đã phải trả một khoản tiền lớn để có được giấy phép bằng sáng chế liên quan đến công nghệ mạng do các nhà sản xuất phần cứng lớn như Qualcomm và Cisco phát triển. Điều này khiến ngành viễn thông Trung Quốc gặp bất lợi. Nhưng với việc cấp phép bằng sáng chế của Huawei liên quan đến công nghệ 5G, khu vực tư nhân cũng như nhà nước đã nhận được những lợi ích kinh tế to lớn bằng cách kiếm tiền từ các bằng sáng chế của công nghệ nói trên

Mục tiêu chính của dự án

Với sự chuyển đổi của nền kinh tế, người Trung Quốc hướng đến sự đổi mới công nghệ để nâng cao chất lượng và thúc đẩy các quy trình sản xuất. Trong số các mục tiêu chính của quá trình này là giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài bằng cách phát triển năng lực của chính họ. Nhà nước Trung Quốc đã tăng cường đầu tư vào các doanh nghiệp trong nước với hy vọng Trung Quốc kiểm soát khuôn khổ quản lý. Điều này có thể thúc đẩy sự đổi mới công nghệ của quốc gia và duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu

Về cơ hội kinh tế đối với Trung Quốc, việc thiết lập một tiêu chuẩn quốc tế do Trung Quốc hậu thuẫn sẽ giúp ngành công nghệ trong nước phát triển với tốc độ nhanh và tiếp cận dễ dàng hơn với thị trường quốc tế. Khả năng tương tác giữa các sản phẩm và dịch vụ của Trung Quốc với các sản phẩm và dịch vụ của phương Tây sẽ có một tiêu chuẩn chung giúp Trung Quốc cải thiện lượng hàng xuất khẩu

"Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035" là một trong những dự án hàng đầu của quốc gia trong thập kỷ tới. Trong khi "Sản xuất tại Trung Quốc 2025" nhằm mục đích tăng sản lượng sản xuất của Trung Quốc và củng cố vị trí của nước này trong chuỗi cung ứng toàn cầu về các công nghệ quan trọng, dự án "Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035" nhằm mục đích kiểm soát khuôn khổ quản lý đối với việc sử dụng các công nghệ nói trên. Tác động và thiết lập các tiêu chuẩn công nghệ có thể giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu phát triển và kiểm soát việc sử dụng bất kỳ công nghệ chiến lược nào trong tương lai

Tham vọng làm chủ công nghệ

"Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035" nhằm mục đích bao gồm các tiêu chuẩn không chỉ liên quan đến các công nghệ quan trọng, mà còn liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau như nông nghiệp và chế tạo. Dự án xem xét cách Trung Quốc có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng các tiêu chuẩn tương lai liên quan đến các công nghệ quan trọng và đưa ra các đề xuất của Trung Quốc về việc tạo ra một tiêu chuẩn khác hay không

"Tiêu chuẩn Trung Quốc 2035" có mục tiêu giúp Trung Quốc tạo ra khối công nghệ của riêng mình bằng cách xuất khẩu thông qua các hiệp định xuyên biên giới. Việc thay thế một tiêu chuẩn hiện có, được thực hiện bằng một biến thể trong khu vực có thể tạo ra những khe nứt trong lĩnh vực công nghệ. Trung Quốc đặt mục tiêu tạo ra các tiêu chuẩn hợp lý hơn và dễ áp dụng hơn cho các đồng minh, đặc biệt là đối với các quốc gia đang phát triển mà Bắc Kinh có các khoản đầu tư đáng kể. Điều này có khả năng làm tăng đòn bẩy mà Trung Quốc có được khi ủng hộ một trong những tiêu chuẩn của mình được chọn làm tiêu chuẩn công nghệ quốc tế tiếp theo. Những tiêu chuẩn này đóng vai trò là "vũ khí" của Bắc Kinh để cuối cùng thay thế phương Tây trong cuộc chiến công nghệ có lợi nhuận cao trong tương lai

Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), cùng với các dự án cơ sở hạ tầng lớn, cũng đã đóng vai trò xuất khẩu các tiêu chuẩn kỹ thuật của Trung Quốc cho tất cả các đồng minh của họ. Việc phô trương sức mạnh kinh tế và ưu thế công nghệ của Trung Quốc đang ngày càng gia tăng, với việc Bắc Kinh tăng cường sự hiện diện trong các tổ chức phát triển tiêu chuẩn và các diễn đàn quốc tế khác chịu trách nhiệm hoàn thiện các tiêu chuẩn công nghệ. Điều này đã giúp Trung Quốc có được chỗ đứng trong hoạt động của các tổ chức tiêu chuẩn và đảm bảo rằng các vị trí cấp cao trong các tổ chức này đều nằm dưới ảnh hưởng của ban lãnh đạo Trung Quốc

Trung Quốc hiện có ảnh hưởng kinh tế và ý chí chính trị để ảnh hưởng đến quá trình thiết lập tiêu chuẩn ở trường quốc tế. Nhưng chế độ tập trung ngày càng tăng của Trung Quốc đã tạo ra một môi trường công nghệ có tính hạn chế cao. Ví dụ những chính sách không được lòng dân như đối với các hoạt động internet của công dân và việc sử dụng một số công nghệ nhất định. Những vấn đề khác của Trung Quốc đã làm giảm uy tín của một khuôn khổ quản trị công nghệ toàn cầu nên thiếu sự ủng hộ của dân chúng. Để dự án tiêu chuẩn đầy tham vọng của Trung Quốc thành hiện thực, các "hòn đá tảng" đó cần được dọn sạch dứt điểm

Vẫn còn nghi ngờ về việc liệu một khuôn khổ quản trị công nghệ do Trung Quốc hỗ trợ có được chấp nhận trên toàn cầu hay không, đặc biệt là ở phương Tây. Cũng có câu hỏi đặt ra là, liệu Trung Quốc có thay đổi lập trường về cách nhà nước của họ quản lý và điều tiết việc sử dụng một số công nghệ nhất định? Điều này khiến cho việc xác định mức độ mà địa chính trị có thể đóng một vai trò trong quá trình thiết lập tiêu chuẩn cho các công nghệ mới nổi trở nên khó khăn hơn. Nhưng điều chắc chắn là Trung Quốc sẽ cố gắng tác động đến quy trình tiêu chuẩn tại các diễn đàn quốc tế để cuối cùng họ có thể kiểm soát việc sử dụng các công nghệ chiến lược cụ thể

Các chính phủ trên toàn cầu phải nhận ra vai trò của các công nghệ mới nổi và ảnh hưởng mà chúng sẽ mang lại trong tương lai. Các quốc gia lão luyện về công nghệ như Ấn Độ và Israel, những nước đóng góp lớn nhất cho hệ sinh thái công nghệ toàn cầu, vẫn là những bên tham gia khi nói đến việc sử dụng ảnh hưởng trong các tiêu chuẩn công nghệ. Thu hẹp khoảng cách giữa công nghệ và chính sách đối ngoại phải là một trong những ưu tiên của tất cả các quốc gia có kỹ thuật tiên tiến

Toàn bộ quá trình thiết lập các tiêu chuẩn kỹ thuật toàn cầu chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là một bài tập kỹ thuật thuần túy. Mặc dù thiết lập tiêu chuẩn từ lâu đã được coi là một quá trình lành mạnh, nhưng sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc đã khiến toàn bộ quá trình này trở nên quan trọng đối với cả các nhà hoạch định chính sách và các tập đoàn công nghệ đa quốc gia. Tuy nhiên, việc thiết lập tiêu chuẩn sẽ tiếp tục được định hướng về mặt chính trị dù có hoặc không có sự tham gia của người Trung Quốc. Do đó, nhu cầu hiểu và đánh giá các tác động địa chính trị của các tiêu chuẩn này có thể giúp các quốc gia đưa ra các quyết định hợp lý liên quan đến các công nghệ mới nổi
 
Top