thinktank.vn
Administrator
Amazon hành trình từ công ty trực tuyến đến tập đoàn công nghệ
- Được sáng lập bởi Jeff Bezos từ năm 1994, Amazon là công ty thương mại điện tử (TMĐT) hàng đầu thế giới và là nền tảng của thế hệ TMĐT mới với quy trình tự động hóa. Nhưng Amazon lại không chỉ là TMĐT mà đang trở thành một tập đoàn công nghệ vững vàng và người sáng lập cũng như điều hành lĩnh vực công nghệ Amazon Web Services kể từ 2002 là Andy Jassy
Thực ra kể từ năm 2016, Amazon đã nhắm đến việc hình thành tập đoàn công nghệ tầm cỡ sau khi đã là một công ty TMĐT hàng đầu, và cơ cấu tổ chức cũng đã được sắp xếp lại với ba chức danh giám đốc điều hành, gồm Jeff Wilke phụ trách mảng Worldwide Consumer, Andy Jassy phụ trách mảng Amazon Web Services (AWS), và nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos phụ trách chung. Cũng như việc tái cơ cấu Google thành Alphabet, việc tái cơ cấu chức danh lãnh đạo tại Amazon đang nhắm tới những bước đi mới và người ta thấy nổi lên vai trò của Jassy
Nếu trên thị trường người ta thấy trợ lý ảo Alexa trở nên thực tế hơn, lan tỏa đến mọi sản phẩm thông minh và đang thách thức các trợ lý ảo Google Assistant hay Microsoft Cortana, thì thị trường công nghệ đám mây do AWS tạo ra nay đã vượt xa các đối thủ chuyên nghiệp, không những tạo nên một cuộc cạnh tranh mà có thể là cả những trận chiến sinh tồn. Hơn lúc nào hết, Jassy đang nổi lên như một chiến tướng bách thắng và AWS đang vượt xa các đối thủ trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ công nghệ cho các chính phủ và khách hàng lớn nhỏ với hơn 100 sản phẩm
Quyết định táo bạo cho AWS
Andy Jassy gia nhập Amazon từ năm 1997, và với sáng kiến của mình, trở thành người sáng lập AWS ngày nay. Tháng 7-2002, Amazon chính thức khai trương nền tảng AWS nhằm “thể hiện công nghệ và dữ liệu sản phẩm của Amazon cùng các hội viên, đồng thời cho phép các nhà phát triển phần mềm xây dựng những sáng kiến và ứng dụng của công ty mình lên trên đó”
Nền tảng ra đời chỉ gồm những ứng dụng rời rạc, nhưng Jassy cùng 57 nhân viên ban đầu đã có quyết định táo bạo nhằm đưa AWS đi xa hơn. Chris Pinkham và Benjamin Black là hai người được giao thiết kế lộ trình cho AWS, và điều ngạc nhiên là trong bản báo cáo tầm nhìn của họ vào cuối năm 2003 đã cho thấy một nền tảng công nghệ hơn là mục tiêu TMĐT. Hạ tầng này đặt trên cơ sở hoàn toàn chuẩn hóa, hoàn toàn tự động và nghiêng về các dịch vụ web như làm lưu trữ và truy xuất dữ liệu cho các hoạt động của khách hàng. Trong phần gần cuối của bản báo cáo này, nhóm công tác đã đề cập đến khả năng kinh doanh các máy ảo theo yêu cầu của khách hàng, và cho rằng công ty sẽ thu được lợi nhuận từ việc đầu tư vào hạ tầng AWS này
Vào tháng 11-2004, một năm sau khi thiết lập kho chứa Amazon Simple Storage Service (S3), dịch vụ đầu tiên AWS đưa ra phục vụ công đồng là Simple Queue Service (SQS), trong khi đó nhóm công tác tại Cape Town (Nam Phi) với Pinkham và kỹ sư trưởng Christoper Brown vẫn miệt mài thiết kế dịch vụ đám mây Amazon Elastic Compute Cloud (EC2) mà nay trở thành dịch vụ web phổ thông nhất. Khi cả ba trụ cột S3, SQS và EC2 đã vững vàng và kết hợp được với các dịch vụ cốt lõi thì AWS được khai trương lại vào ngày 14-3-2006, và Andy Jassy đảm nhiệm chức vụ Phó chủ tịch phụ trách điều hành AWS để rồi đến tháng 4-2016 trở thành một trong ba giám đốc điều hành tại Amazon, tiếp tục phụ trách AWS
AWS cung cấp theo yêu cầu các dịch vụ điện toán đám mây cho khách hàng, bao gồm các cá nhân, doanh nghiệp và cơ quan chính phủ, với gói cơ bản dùng thử miễn phí trong thời gian đầu kéo dài 12 tháng. Tại thời điểm tái khai trương 2006, AWS đã có 150.000 nhà lập trình đăng ký sử dụng, và năm 2012 AWS lần đầu tiên trình diễn các hoạt động tại sự kiện CES ở Las Vegas, Mỹ. Tháng 10 năm sau AWS nhận một hợp đồng trị giá 600.000 đô la Mỹ với cơ quan tình báo trung ương CIA, và năm sau nhận thêm hợp đồng mới với Bộ Quốc phòng Mỹ. Thông tin tại cuộc hội thảo AWS re:Invent năm 2015 cho thấy đã có hơn hai triệu khách hàng thuộc 190 quốc gia hoạt động trên nền tảng điện toán đám mây này, trong đó có hơn 2.000 tổ chức chính phủ, 5.000 tổ chức giáo dục và 17.500 tổ chức phi lợi nhuận. Người ta thấy xuất hiện trên danh sách khách hàng những cái tên nổi bật như Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) hay chiến dịch tranh cử tổng thống Barack Obama vào năm 2012, và cả khách sạn Kempinski Hotels hay hãng dịch vụ phim ảnh Netflix
Người dẫn đầu cuộc chiến điện toán đám mây
Sự điều hành liên tục của Jassy đã giúp cho AWS vượt lên trước các đối thủ, cả về tính năng khai thác ứng dụng và số lượng dịch vụ cung cấp. Trong năm 2017, số lượng dịch vụ điện toán đám mây của AWS đã vượt quá con số 90, trong đó có một số được dùng công khai, số khác dành riêng cho những khách hàng đặc biệt
Người ta thấy nơi nền tảng AWS là một hệ sinh thái đầy đủ điện toán đám mây, bao gồm các hoạt động điện toán, lưu trữ, mạng lưới, dữ liệu, phân tích, các dịch vụ ứng dụng, triển khai, quản trị, di động, công cụ cho các nhà phát triển phần mềm, và những công cụ dành riêng cho Internet vạn vật. Ngày nay, các dịch vụ Amazon Elastic Compute Cloud (EC2) và Amazon Simple Storage Service (S3) đã trở thành phổ thông, và kể từ tháng 4-2013 AWS còn mở khóa đào tạo cung cấp chứng chỉ thực hành điện toán đám mây để làm gia tăng số nhà lập trình ứng dụng trên nền tảng. Jassy đã không ngần ngại mở rộng nền tảng đón chào cộng đồng, và đây lại là nguyên nhân làm cho dịch vụ điện toán đám mây công cộng của Amazon qua mặt ngoạn mục các đối thủ, với tỷ lệ áp đảo thị trường đến 34%, bao gồm cả IaaS, PaaS, so với các thị phần tương ứng của Microsoft, Google và IBM là 11%, 8% và 6%
Xuất thân từ một công ty TMĐT chứ không phải trên một nền tảng công ty công nghệ, AWS dưới tầm nhìn và điều hành của người khai sinh Jassy đã trở thành một hiện tượng phát triển nhanh chóng qua mặt các đối thủ chính thống như Microsoft hay Oracle. Vào tháng 4-2015, báo cáo của Amazon.com cho thấy AWS đã bắt đầu sinh lợi sau một thời gian dài đầu tư hoàn thiện hệ sinh thái điện toán đám mây. Doanh thu trong quý 1-2015 của AWS lên mức 1,57 tỉ đô la, và lãi điều hành cũng đạt mức 265 triệu đô la
Công ty nghiên cứu thị trường Gartner cho biết trong năm 2015, số khách hàng thiết lập hạ tầng cho mình trên nền tảng AWS đã cao gấp 10 lần so với 14 công ty cung cấp điện toán đám mây hàng đầu cộng lại. Nhưng chỉ một năm sau, kết quả của quý 1-2016 lần lượt là 2,57 tỉ doanh thu, tăng 64%, và 604 triệu đô la lợi nhuận. Đây là mức lãi cao hơn cả việc kinh doanh bán lẻ của Amazon tại khu vực Bắc Mỹ. Tốc độ tăng trưởng doanh thu mỗi năm một nhanh, và người ta dự kiến AWS sẽ đạt mức 18 tỉ đô la Mỹ khi kết thúc năm tài khóa 2017. Cũng trong thời gian này những cuộc tranh cãi nảy lửa nổ ra, và trong một cuộc trả lời phỏng vấn thông tấn xã CNBC, Jassy đã giải thích việc mình hơn người là do bởi tính năng mà vào thời điểm cuối tháng 11-2017 AWS đã cho ra đời hơn 100 loại dịch vụ so với con số 90 trước đó
Trang Business Insider cập nhật ngày 27-10-2017 cho biết với mức doanh thu 18 tỉ đô la, kinh doanh dịch vụ đám mây công cộng của Amazon tiếp tục áp đảo Microsoft và Google trong lĩnh vực này, và dấu chỉ này cho thấy một cuộc chiến đám mây chắc chắn phải diễn ra giữa những “ông lớn”. Bản phân tích được Matt Weinberger đưa ra nhân dịp cả ba công ty cùng công bố kết quả kinh doanh quý về dịch vụ đám mây. Nhưng thực ra đây là một cuộc chiến phức tạp, và mỗi đối thủ sẽ chiếm ưu thế ở một số lĩnh vực nhất định
AWS cho biết doanh thu trong một quý là 4,6 tỉ đô la mà tất cả thuộc về lĩnh vực điện toán. Trong khi Microsoft công bố mức doanh thu 5 tỉ đô la cho tất cả sản phẩm đám mây từ Microsoft Azure đến Microsoft Office 365 là loại công nghệ phần mềm năng suất đối thủ của Google G Suite, và trong trường hợp này tổng doanh thu đám mây năm 2017 có thể lên đến 20 tỉ đô la. Google đạt mức doanh thu khiêm tốn hơn, chỉ 3,5 tỉ đô la cho quý, và chủ yếu từ kho ứng dụng Google Play
Dịch vụ web qua mặt cả thương mại điện tử
Phát biểu nhân sự kiện tái khai trương AWS năm 2006, Jassy nói về Amazon S3 như là một dịch vụ “giúp cho các nhà phát triển phần mềm không còn phải lo tìm chỗ để chứa dữ liệu. Ở đây họ có thể cất trữ dữ liệu một cách an toàn và bảo mật, và luôn sẵn sàng được đưa vào sử dụng một khi họ cần mà không phải quan tâm đến chi phí bảo hành máy chủ hay mức độ dung lượng đáp ứng nhu cầu. Amazon S3 giúp cho họ tập trung vào việc sáng tạo với những dữ liệu, thay vì phải suy nghĩ làm sao cất trữ những dữ liệu đó. Nhưng đây lại là một cột mốc lịch sử Internet khi các nguồn lực quản lý khổng lồ được dành cho các nhà phát triển toàn cầu, cho phép họ mở rộng các công nghệ dựa trên nền web. Con người xuất thân từ Harvard Business School, Andrew R
(Andy) Jassy, năm nay 50 tuổi, đã xây dựng thành công sự nghiệp công nghệ của mình bên trong một công ty chuyên về TMĐT. Sự nghiệp đó bắt đầu từ tầm nhìn và sự đam mê đưa ngành điện toán đám mây phục vụ công chúng thông qua các khách hàng của mình
Tại Amazon, Jassy gặt hái những thành quả của mình với mức lương cao nhất, đạt đến 35,61 triệu đô la trong năm 2016. Người thứ hai là vị giám đốc khách hàng toàn cầu, ông Jeffrey Wilke với mức 33 triệu đô la. Hai vị Phó chủ tịch cấp cao Diego Piacentini và Jeffrey Blackburn nhận mức tương ứng là 23,7 và 22,2 triệu đô la, Giám đốc tài chính Brian Olsavsky nhận khoảng 4,6 triệu đô la, và Giám đốc điều hành Amazon chỉ có 1,7 triệu đô la vì không nhận các khoản tiền thưởng và tiền lãi
Trong khi phần lớn người ta biết đến Amazon là một công ty TMĐT, không mấy ai biết rằng lợi nhuận chính mà Amazon thu được từ hoạt động phi thương mại với việc cung cấp các dịch vụ điện toán đám mây cho khách hàng. Người ta cũng không lạ về mức lương cao chót vót của Jassy trong năm 2016 khi mà tỷ lệ lợi nhuận doanh nghiệp của quý 4 năm đó đã lên đến 31,3%, trong khi tỷ lệ này từ hoạt động thương mại điện tử ở thị trường chính là Bắc Mỹ mới chỉ đạt 5%. Trong tình hình phát triển hiện nay của AWS, mức lương của Jassy trong năm 2017 được dự báo sẽ vượt 36 triệu đô la và tiếp tục dẫn đầu tại Amazon
Thành quả của AWS trong năm năm qua đã vượt cao hơn sự mong đợi, và đây thực sự là một điều không ai ngờ vào những ngày nó mới được thiết lập hạ tầng. Thiết lập hạ tầng để rồi biến nó thành một thứ dịch vụ theo yêu cầu, suy nghĩ này của Andy Jassy khác lạ so với những người cùng thời, vì người ta đã nghĩ rằng nó không mang lại lợi nhuận. Nhưng thực tế cho thấy mức thu nhập doanh nghiệp của AWS mỗi quý một cao, đạt đến 1,17 tỉ đô la trên doanh thu 4,58 tỉ của quý 3-2017
Các nhà phân tích cho rằng tương lai AWS rất sáng lạn với chi tiêu điện toán đám mây toàn cầu đang ở mức 40%, và nhất là thế giới đang bước vào kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo (AI) mà nhu cầu đám mây sẽ là vô tận. Đó là chưa kể AWS cũng sẵn sàng lao vào nền kinh tế thông minh nhân tạo này. Các nhà phân tích cho rằng giá trị AWS nay đã vượt 250 tỉ đô la, ngang 1/3 công ty mẹ Amazon và sẽ bằng 1/2 vào cuối thập niên. Trong khi đó Morgan Stanley cũng tiên đoán doanh thu của AWS sẽ lên mức 38 tỉ đô la vào thời điểm này
Hoàng Xuân Phương
Last edited: